รายงานการพิจารณาศึกษา เรื่อง การส่งเสริมการค้าชายแดน ข้อมูลประกอบเล่มที่ 2 ชายแดนไทย-เมียนมา จีนตอนใต้/อินเดีย

การค้าชายแดน หมายถึง การส่งสินค้าออกนอกราชอาณาจักรไทยไปประเทศที่มีพรมแดนติดไทยและการนำเข้าสินค้าจากประเทศดังกล่าวเข้าราชอาณาจักรไทยที่ดำเนินการ ณ ด่านที่ตั้งขึ้นบริเวณเขตแดนทางบก บนทางอนุมัติ

การค้าผ่านแดน หมายถึง การส่งสินค้าออกฯ ผ่านพรมแดนประเทศเพื่อนบ้านที่มีชายแดนติดไทยไปยังประเทศที่สาม และการนำเข้าสินค้าจากประเทศที่สามผ่านพรมแดนประเทศเพื่อนบ้านที่มีชายแดนติดไทยตามความตกลงด้านขนส่งระหว่างประเทศ ซึ่งปัจจุบันมีการจำแนกข้อมูลเฉพาะประเทศจีน เวียดนามและสิงคโปร์เท่านั้น

และประเภทจุดผ่านแดน แบ่งเป็นจุดผ่านแดนถาวร จุดผ่านแดนชั่วคราว จุดผ่อนปรนการค้า/การท่องเที่ยว จุดผ่อนปรนพิเศษ ที่เปิดขึ้นตามนโยบายของรัฐเป็นพิเศษ

รายงานฉบับนี้นำเสนอในประเด็นของมูลค่าการค้าชายแดนและการค้าผ่านแดนของไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน มูลค่าการค้าชายแดนไทย-เมียนมา ซึ่งด่านศุลกากรแม่สอด จังหวัดตาก มีมูลค่าการค้าชายแดนมากเป็นอันดับหนึ่ง โดยมีสินค้าส่งออกสำคัญ 5 อันดับแรก ได้แก่ เครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ น้ำมันดีเซล ปูนซีเมนต์ ผ้าผืนและด้าย และน้ำมันสำเร็จรูปอื่น ๆ จากสัตว์ สินค้านำเข้า 5 อันดับแรก ได้แก่ ก๊าซธรรมชาติ ธัญพืช สัตว์น้ำ ปลาหมึกสดแช่เย็น แช่แข็ง และผลิตภัณฑ์อื่น ๆ จากสัตว์

การเชื่อมโยงเส้นทางการขนส่งสินค้าระหว่างไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน ตามความตกลงว่าด้วยการขนส่งข้ามแดนในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง (GMS Cross-Border Transpot Agreement : CBTA) การเชื่อมโยงเส้นทางการขนส่งในอนุภูมิภาค พื้นฐานของการพัฒนา "แนวระเบียงเศรษฐกิจ" ซึ่งพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานกับการค้า การลงทุน และโอกาสอื่น ๆ ทางเศรษฐกิจ สู่สามระเบียงเศรษฐกิจ คือ แนวระเบียงเศรษฐกิจเหนือ-ใต้ แนวระเบียงเศรษฐกิจตะวันออก-ตะวันตก แนวระเบียงเศรษฐกิจตอนใต้ เส้นทางน้ำ ไทย-เมียนมา-สปป.ลาว-จีน 4 ประเทศ ในลุ่มแม่น้ำโขงตอนบน ตามข้อตกลงว่าด้วยการเดินเรือพาณิชย์ในแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง (Agreement on Commercial Navigation on Langcang-Mekong River)

รายงานฉบับนี้ยังได้เสนอบทวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคการค้าชายแดนและผ่านแดนของไทย การวิเคราะห์ศักยภาพและการเชื่อมโยงโอกาสการค้าผ่านแดนกับประเทศที่สาม

ที่มา : คณะกรรมาธิการการพาณิชย์และการอุตสาหกรรม วุฒิสภา. (2563). รายงานการพิจารณา เรื่อง การส่งเสริมการค้าชายแดนข้อมูลประกอบเล่มที่ 2 ชายแดนไทย-เมียนมา จีนตอนใต้/อินเดีย. (https://dl.parliament.go.th/handle/lirt/580182)