การสรรหาผู้สมัครรับเลือกตั้งโดยการเลือกตั้งขั้นต้น (Primary Vote)

การสรรหาผู้สมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรโดยกระบวนการเลือกตั้งขั้นต้น (Primary Vote) เป็นการเปิดโอกาสให้สมาชิกพรรคมีส่วนร่วมในการเสนอผู้สมัครรับเลือกตั้ง ช่วยลดการผูกขาดการคัดเลือกผู้สมัครจากกรรมการบริหารพรรค หรือนายทุนพรรคการเมือง ปรับเปลี่ยนพรรคการเมืองให้เพิ่มการมีส่วนร่วมของประชาชน โปร่งใสมากขึ้น และสร้างความเป็นประชาธิปไตยในพรรคการเมือง อย่างไรก็ตาม ยังพบประเด็นปัญหาและอุปสรรคสำคัญ ดังนี้

1. ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกระบวนการสรรหา ทั้งนี้ สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง ควรจัดอบรม ติดตาม ให้คำแนะนำ แก่พรรคการเมือง สาขาพรรคการเมือง ตัวแทนพรรคประจำจังหวัดอย่างต่อเนื่อง

2. การลงคะแนนที่ขาดความเป็นอิสระ เกิดการแทรกแซง ครอบงำ หรือชี้นำ จึงควรมีมาตรการเตือนพรรคการเมืองให้รับทราบและปฏิบัติตามหลักการ ตลอดจนเจตนารมณ์ที่แท้จริง

3. พรรคการเมืองไม่มีแนวทางการดำเนินการตามนโยบายที่แท้จริง จึงควรตรวจสอบและกำกับดูแลให้พรรคการเมืองดำเนินการตามกฎหมายและนโยบายที่พรรคการเมืองจดแจ้งไว้อย่างเข้มงวด

4. การให้อำนาจกรรมการบริหารพรรคที่จะไม่เห็นชอบและให้เริ่มกระบวนการใหม่ อาจนำไปสู่ความขัดแย้งภายในพรรค เกิดการแบ่งฝ่าย จึงควรสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองที่ยอมรับความเห็นต่าง และทำงานร่วมกันต่อไปได้

5. ค่าใช้จ่ายในการดำเนินการสูง อาจพิจารณาปรับปรุงวิธีการดำเนินการให้เกิดความสะดวกและช่วยลดค่าใช้จ่าย

6. ปัญหาความไม่คุ้นเคยกับผู้สมัครแบบบัญชีรายชื่อ ทำให้สมาชิกพรรคไม่สามารถตัดสินใจ โดยสมเหตุสมผลในการลงคะแนน ดังนั้น ควรจัดทำประวัติผู้สมัครเพื่อเป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจ

ที่มา: คณะกรรมาธิการกิจการองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ วุฒิสภา. (2563). รายงานการพิจารณาศึกษา เรื่อง การสรรหาผู้สมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรโดยกระบวนการเลือกตั้งขั้นต้น (Primary Vote) ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ของคณะกรรมาธิการกิจการองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ วุฒิสภา. (https://dl.parliament.go.th/handle/lirt/575631)