"3 ทศวรรษ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ" สารคดีโทรทัศน์ ศูนย์การศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ประโยชน์สุขสู่ปวงประชา

"บ้านห้วยทราย" อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี พื้นที่อันอุดมสมบูรณ์ ด้วยแหล่งป่าไม้ ต้นไม้นานาพันธุ์เขียวชอุ่ม และมีสัตว์ป่าโดยเฉพาะ "เนื้อทราย" อาศัยตามธรรมชาติเป็นจำนวนมาก จึงเรียกชื่อว่า "ห้วยทราย" พื้นที่แห่งนี้ได้ถูกราษฎรเข้าบุกรุกทำลายป่าไม้ เพื่อประกอบอาชีพเกษตรกรรมปลูกพืชไร่และสับปะรด จนดินจืดกลายเป็นทราย ถูกลมและน้ำชะล้างไปหมดจนเหลือแต่ดินดาน ซึ่งเป็นดินที่แข็งตัวเมื่อถูกอากาศดินก็ไม่มีแร่ธาตุที่เป็นประโยชน์ จึงเกิดความแห้งแล้ง ฝนไม่ตกตามฤดูกาล สภาพพื้นดินเสื่อมโทรมและทำการเกษตรกรรมไม่ได้ผล 

เมื่อวันที่ 5 เมษายน 2526 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรพื้นที่ "ห้วยทราย" ทรงมีพระราชดำรัสด้วยน้ำพระราชหฤทัยห่วงใยว่า "หากปล่อยทิ้งไว้ จะกลายเป็นทะเลทรายในที่สุด" ด้วยเหตุนี้ จึงมีพระราชดำริให้พัฒนาพื้นที่เป็นศูนย์ศึกษาการพัฒนาเพื่อฟื้นฟูสภาพแวดล้อมด้วยการปลูกป่า จัดหาแหล่งน้ำ โดยให้ราษฎรที่ทำกินเดิม ได้มีส่วนร่วมในการรักษาป่าไม้และได้ประโยชน์จากป่าไม้ควบคู่ไปกับการพัฒนาเกษตรกรรมที่เหมาะสมเพื่อพัฒนาอาชีพ

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2526 โดยมีกองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน เป็นหน่วยงานหลักในการประสานการดำเนินงานในพื้นที่ ซึ่งผลของการดำเนินงาน นับเป็นรูปแบบการพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ประสบผลสำเร็จ อันเป็นแบบอย่างที่ดีในการนำไปประยุกต์ใช้เพื่อการพัฒนาในพื้นที่อื่น ๆ ที่มีปัญหาในลักษณะใกล้เคียงกัน จากอดีตที่ผ่านมา ดิน น้ำ ป่าไม้ และสัตว์ป่า ได้ถูกทำลาย ไม่สามารถเพาะปลูกพืชใด ๆ ได้ บัดนี้พลิกฟื้นกลับคืนสู่ความอุดมสมบูรณ์เช่นเดิมอีกครั้ง ทั้งต้นน้ำลำธาร สัตว์ป่าโดยเฉพาะ "เนื้อทราย" แม้แต่ราษฎรก็ได้รับการพัฒนาจนสามารถพึ่งตนเองได้และมีความอยู่ดีมีสุขในวิถีชีวิตของตนเอง มีความเป็นอยู่อย่างพอมีพอกินและสามารถพึ่งตนเองได้อย่างยั่งยืน พื้นที่เต็มไปด้วยความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ

ดีวีดี เรื่อง "3 ทศวรรษ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ" สารคดีโทรทัศน์ ศูนย์การศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริหากท่านที่สนใจสามารถมาใช้บริการได้ที่หอสมุดรัฐสภา

ที่มา : สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.). (ม.ป.ป.). “3 ทศวรรษ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ” สารคดีโทรทัศน์ ศูนย์การศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. [CD 2037]