จากกระแสการเรียกร้องของกลุ่มหลากหลายทางเพศ (LGBTQ) เรื่อง การสมรสบุคคลเพศเดียวกันเป็นการแสดงความต้องการถึงสิทธิและความเท่าเทียมของกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศให้เกิดผลทางนิตินัยที่มีกฎหมายรับรองอย่างถูกต้อง เพื่อให้คู่สมรสเพศเดียวกันสามารถมีสิทธิหน้าที่ของคู่สมรสได้เช่นเดียวกับคู่สมรสต่างเพศ ปัจจุบันกว่า 29 ประเทศทั่วโลก เช่น อาร์เจนตินา ออสเตรเลีย ออสเตรีย เบลเยียม บราซิล นิวซีแลนด์ สวีเดน ไต้หวัน สหรัฐอเมริกา และอุรุกวัย เป็นต้น ได้มีการออกกฎหมายที่อนุญาตให้คู่รักเพศเดียวกันสามารถจดทะเบียนสมรสได้ถูกต้องตามกฎหมาย ทั้งยังให้สิทธิหน้าที่ดังเช่นการรับรองการสมรสชายหญิง เช่น การได้สิทธิในการรับเลี้ยงบุตรบุญธรรม สิทธิในการมีทายาทด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ (การผสมเทียม) สิทธิและหน้าที่เกี่ยวกับการจัดการทรัพย์สินที่เป็นสินสมรส สิทธิการให้และได้รับมรดก สิทธิการยื่นเสียภาษีแบบคู่สมรส สิทธิด้านประกันสังคมและประกันสุขภาพของคู่สมรส เป็นต้น
สำหรับประเทศไทย ในวันที่ 8 กรกฎาคม 2563 คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบและรับทราบต่อร่างพระราชบัญญัติคู่ชีวิต
ถือเป็นบริบทใหม่ทางสังคมไทยในการส่งเสริมความเสมอภาคเท่าเทียมของคนทุกเพศ เป็นการรับรองสิทธิในการก่อตั้งครอบครัวของคู่รักเพศเดียวกันให้เป็นคู่ชีวิต และเป็นเครื่องมือทางกฎหมายในการจัดการกับความสัมพันธ์ทางครอบครัวได้เช่นเดียวกับคู่สมรสต่างเพศ เพื่อให้ความคุ้มครองสิทธิและหน้าที่ของคู่ชีวิตให้มีความเป็นธรรม เท่าเทียม และไม่เป็นการเลือกปฏิบัติ โดยคำนึงถึงความอ่อนไหวทางด้านศาสนาและวัฒนธรรม เนื่องจากความอ่อนไหวทางสังคมที่มีกระแส ทั้งการสนับสนุนและการต่อต้านการสมรสของบุคคลเพศเดียวกัน ความต้องการที่แท้จริงของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ซึ่งสิทธิต่าง ๆ เหล่านี้ยังสอดคล้องกับเป้าหมายของแผนสิทธิมนุษยชนแห่งชาติด้วย
ที่มา : ปรียวรรณ สุวรรณสูนย์. (2564). กฎหมายคู่ชีวิต...ความหวังของกลุ่ม LGBTQ. วิจัยปริทัศน์ (Research Review Article) ฉบับที่ 9 เมษายน 2564. (https://dl.parliament.go.th/handle/lirt/578635)
สงวนลิขสิทธิ์ © 2565 หอสมุดรัฐสภา
สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
เลขที่ 1111 ถนนสามเสน แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพฯ 10300
โทรศัพท์ : +66(0) 2242 5900 ต่อ 5711, 5714, 5721-22 โทรสาร : +66(0) 2242 5990
อีเมล : [email protected]