สงวนคำแปรญัตติ

สงวนคำแปรญัตติ หมายถึง กรณีที่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือสมาชิกวุฒิสภาที่ไม่ได้ตั้งเป็นกรรมาธิการมีสิทธิในการขอแก้ไขร่างกฎหมาย จึงได้มีการเสนอคำแปรญัตติต่อคณะกรรมาธิการ พร้อมทั้งมีการชี้แจงและแสดงความคิดเห็นเพื่อประกอบการขอแก้ไขเพิ่มเติม หรือเปลี่ยนข้อความรายละเอียดในร่างกฎหมายต่อคณะกรรมาธิการประกอบคำแปรญัตติแล้ว ถ้ากรรมาธิการเสียงส่วนใหญ่ไม่เห็นด้วยกับการขอให้แก้ไขตามคำแปรญัตติดังกล่าว ผู้ขอแปรญัตติมีสิทธิขออภิปรายในที่ประชุมสภาเพื่อให้สภาวินิจฉัย 

ทั้งนี้ ที่ประชุมสภาอาจจะเห็นด้วยกับผู้สงวนคำแปรญัตติหรือเสียงส่วนใหญ่ของกรรมาธิการก็ได้

ข้อบังคับการประชุมสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2562 กำหนดว่า
“ข้อ 102 ถ้าผู้แปรญัตติหรือผู้รับมอบหมายไม่เห็นด้วยกับมติของคณะกรรมาธิการในข้อใดจะสงวนคำแปรญัตติในข้อนั้นไว้เพื่อขอให้สภาวินิจฉัยก็ได้”

ข้อบังคับการประชุมวุฒิสภา พ.ศ. 2562 กำหนดว่า
“ข้อ 96 ถ้าผู้แปรญัตติหรือผู้รับมอบหมายไม่เห็นด้วยกับมติของคณะกรรมาธิการในข้อใด จะสงวนคำแปรญัตติในข้อนั้นไว้เพื่อขอให้วุฒิสภาวินิจฉัยก็ได้

การสงวนคำแปรญัตติตามวรรคหนึ่ง ให้กระทำโดยวิธีการอย่างใดอย่างหนึ่ง ดังต่อไปนี้
(1) ผู้สงวนคำแปรญัตติแถลงด้วยวาจาในที่ประชุมคณะกรรมาธิการ
(2) ทำเป็นหนังสือยื่นต่อประธานคณะกรรมาธิการ 

การสงวนคำแปรญัตติตามวรรคสอง (1) หรือ (2) ผู้สงวนคำแปรญัตติอาจมอบหมายเป็นหนังสือให้กรรมาธิการหรือสมาชิกอื่นกระทำการแทนได้”

ข้อบังคับการประชุมรัฐสภา พ.ศ. 2563 กำหนดว่า
“ข้อ 73 ถ้าผู้แปรญัตติหรือผู้รับมอบหมายไม่เห็นด้วยกับมติของคณะกรรมาธิการในข้อใดจะสงวนคำแปรญัตติในข้อนั้นไว้เพื่อขอให้รัฐสภาวินิจฉัยก็ได้”

“ข้อ 92 เมื่อคณะกรรมาธิการได้พิจารณาร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญเสร็จแล้ว ให้เสนอร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนั้น โดยแสดงร่างเดิมและการแก้ไขเพิ่มเติมพร้อมทั้งรายงานต่อประธานรัฐสภา รายงานนั้นอย่างน้อยต้องระบุว่าได้มีหรือไม่มีการแก้ไขเพิ่มเติมในมาตราใดบ้าง และถ้ามีการแปรญัตติ มติของคณะกรรมาธิการเกี่ยวด้วยคำแปรญัตตินั้นเป็นประการใด หรือมีการสงวนคำแปรญัตติของผู้แปรญัตติ หรือมีการสงวนความเห็นของกรรมาธิการ และในกรณีที่คณะกรรมาธิการมีการรับฟังความคิดเห็น และวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ ก็ให้ระบุไว้ในรายงานด้วย…”