แก้ปัญหาจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลเกินราคา

ความเป็นมาของสลากกินแบ่งรัฐบาลของไทยมีปรากฏครั้งแรกในปี 2417 สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยมีครูอาลบาสเตอร์ หรือนาย เฮนรี อาล บาสเตอร์ เป็นผู้อำนวยการในการออกลอตเตอรี่ตามแบบยุโรป เนื่องในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ต่อมาปี 2460 ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ออกสลากลอตเตอรี่ของสภารักชาติ และปี 2466 ได้ออกลอตเตอรี่เสือป่าล้านบาท เพื่อหารายได้ซื้อปืนพระราชทานแก่กองเสือป่า ปี 2476 ได้ออกลอตเตอรี่รัฐบาลสยาม เพื่อนำรายได้ไปใช้จ่ายในการศึกษาและพยาบาล รวมถึงได้ออกลอตเตอรี่เพื่อหาเงินมาชดเชยรัชชูปกรที่ขาดไป โดยมีกรมสรรพากรเป็นผู้รับผิดชอบ ปี 2477 กระทรวงมหาดไทย ได้ออกสลากกินแบ่งบำรุงเทศบาลเพื่อจัดหาเงินมาบำรุงกิจการทางเทศบาล ปี 2482 ถือเป็นยุคที่สลากกินแบ่งรัฐบาลเริ่มดำเนินการอย่างจริงจัง มีการสถาปนาสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลขึ้นมาและเป็นแหล่งรายได้ของรัฐบาลในทุกยุคทุกสมัยจวบจนปัจจุบัน

สลากกินแบ่งรัฐบาลในปัจจุบันมีการกำหนดราคาจำหน่ายใบละ 80 บาท ออกรางวัลเดือนละ 2 ครั้ง ซึ่งจะออกในวันที่ 1 และ 16 ของเดือน ยกเว้นบางเดือนที่มีวันสำคัญตรงกับวันออกรางวัลอาจมีการเลื่อนการออกรางวัลไปตามความเหมาะสม โดยคนไทยส่วนใหญ่จะรับรู้ว่าวันที่ 1 และ 16 จะเป็นวันแห่งความหวังของคนที่มีความฝันที่อยากจะมีเงินจากการเสี่ยงโชค เนื่องจากในวันดังกล่าวจะมีการออกรางวัลสลากกินแบ่งรัฐบาล ซึ่งมีเงินรางวัลที่ 1 สูงถึง 6,000,000 บาท และมีรางวัลอื่น ๆ อีกจำนวนหนึ่ง จึงทำให้ประชาชนมีความต้องการที่จะซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลอย่างถูกกฎหมายมากขึ้น ส่งผลให้สลากกินแบ่งรัฐบาลมีการจำหน่ายในราคาที่สูงกว่าที่กำหนด เกิดปัญหาตามมา คือ การจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลเกินราคา ซึ่งมีสาเหตุจากหลากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้างราคา ช่องทางการจัดจำหน่าย การเปลี่ยนมือของสลาก ความเหมาะสมของสัดส่วนการจัดสรรและการกระจายสลาก และปัญหาการขัดกันแห่งผลประโยชน์ในระดับนโยบาย

สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลได้มีการแก้ปัญหาการจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลเกินราคา โดยในช่วงแรกเปิดจุดจำหน่ายสลากใบละ 80 บาท เริ่มจากพื้นที่ในกรุงเทพมหานคร แต่ก็ยังไม่สามารถทำให้ราคาของสลากกินแบ่งรัฐบาลลดราคาลงมาตามที่กำหนดได้ สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลจึงได้มีการเปิดจุดจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลใบละ 80 บาททั่วประเทศขายผ่านตัวแทนจำหน่ายเพิ่มขึ้น และมีการเปิดช่องทางจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลผ่านแพลตฟอร์มจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลหรือสลากกินแบ่งรัฐบาลดิจิทัล เพื่อเป็นการแก้ปัญหาสลากกินแบ่งรัฐบาลราคาแพง โดยสลากกินแบ่งรัฐบาลดิจิทัลเริ่มจำหน่ายครั้งแรกในงวดวันที่ 16 มิถุนายน 2565 จำนวน 5,279,500 ฉบับ ครั้งที่ 2 งวดวันที่ 1 กรกฎาคม 2565 จำนวน 5,151,500 ฉบับ ครั้งที่ 3 งวดวันที่ 16 กรกฎาคม 2565 จำนวน 5,146,000 ฉบับ ครั้งที่ 4 งวดวันที่ 1 สิงหาคม 2565 มีการเพิ่มการจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลผ่านระบบดิจิทัลอีก 2 ล้านฉบับ รวมแล้วไม่น้อยกว่า 7 ล้านฉบับ ครั้งที่ 5 งวดวันที่ 16 สิงหาคม 2565 เพิ่มการจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลผ่านระบบดิจิทัลอีก 2 ล้านฉบับ รวมแล้วเป็น 9.1 ล้านฉบับ และจะเพิ่มในแต่ละครั้งไม่เกิน 2 ล้านฉบับ โดยจำนวนสูงสุดที่จะเพิ่มไม่เกิน 20 ล้านฉบับ ภายในสิ้นปี 2565 

กรณีถูกรางวัลสลากกินแบ่งรัฐบาลดิจิทัล ระบบจะแจ้งเตือนที่แอปพลิเคชันเป๋าตัง ภายในเวลา 18.00 นาฬิกา ของวันที่ออกรางวัล โดยให้เลือกรับรางวัลได้ 2 ช่องทาง คือ วิธีที่หนึ่ง เลือกรับโดยการโอนเงินเข้าบัญชีธนาคารกรุงไทยที่ผูกไว้กับแอปพลิเคชันเป๋าตัง เพื่อความสะดวกของผู้ซื้อ วิธีนี้จะเสียค่าธรรมเนียมร้อยละ 1 และค่าภาษีอากรแสตมป์ร้อยละ 0.5 ส่วนวิธีที่สอง สามารถเลือกรับเงินรางวัลที่สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล สนามบินน้ำ โดยต้องกำหนด วัน เวลา ที่ต้องการเข้าไปรับเงินรางวัลเพื่อที่สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล จะจัดเตรียมสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบใบตัวจริงส่งคืนให้กับผู้ซื้อสำหรับนำไปเข้าสู่กระบวนการขึ้นเงินรางวัลวิธีนี้จะเสียเฉพาะค่าภาษีอากรแสตมป์ร้อยละ 0.5 ทั้งนี้ ผู้ถูกรางวัลสลากกินแบ่งรัฐบาลดิจิทัลจะต้องแจ้งในระบบว่า จะเลือกรับเงินรางวัลผ่านช่องทางใดช่องทางหนึ่งภายใน 15 วัน หากไม่แจ้งภายในกำหนด จะต้องไปขึ้นเงินรางวัลที่สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลภายใน 2 ปี โดยสลากที่จำหน่ายผ่านแพลตฟอร์ม หรือดิจิทัล ที่ซื้อไว้จะแสดงอยู่ในประวัติข้อมูลการซื้อ 1 ปี 

การจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลดิจิทัลและการเปิดจุดจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลใบละ 80 บาท สามารถแก้ปัญหาการขายสลากกินแบ่งรัฐบาลเกินราคาได้ในระดับหนึ่ง แต่ยังไม่ทั้งหมด ซึ่งยังคงมีการจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลเกินราคาให้เห็นในท้องตลาดทั่วไป หากผู้มีความหวังที่ชอบเสี่ยงโชคต้องการซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลในราคาที่กำหนด อาจจะต้องซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลดิจิทัลหรือตามจุดจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลใบละ 80 บาท ในวันแรก ๆ ที่ออกจำหน่าย แต่ในอนาคตถ้ามีการเพิ่มจำนวนสลากกินแบ่งรัฐบาลดิจิทัลที่มากพออาจจะทำให้ราคาการจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบใบมีราคาที่ลดลง และเข้าสู่ราคาปกติได้ คงต้องรอกันต่อไปว่าการจะทำให้สลากกินแบ่งรัฐบาลจำหน่ายในราคาที่กำหนด จะต้องใช้เวลาในการแก้ไขอีกนานเท่าใด และจะมีวิธีการอื่นเพิ่มเติมมาอีกหรือไม่ คนที่มีความหวังและชอบการเสี่ยงโชค อาจจะต้องให้เวลาในการแก้ไขกันต่อไปอย่างมีความหวัง