เดิมชื่อ วัดสะแก เป็นวัดโบราณสมัยกรุงศรีอยุธยา จัดเป็นวัดอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรมหาวิหาร ตั้งอยู่ในเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย เป็นวัดสวยแห่งเกาะรัตนโกสินทร์ ที่มีความวิจิตรงดงาม มีพระเจดีย์ สีทองสูงเด่นเป็นสง่าเหลืองอร่ามอยู่ท่ามใจกลางกรุงเทพมหานคร พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ปฏิสังขรณ์และขุดคลองรอบพระอาราม ทรงพระราชทานนามใหม่วา "วัดสระเกศ" แปลว่า ชำระพระเกศา สืบเนื่องเมื่อทำพิธีพระกระยาสนาน (อาบน้ำ) ครั้งเสด็จกรีธาทัพกลับจากกัมพูชามาปราบจลาจลในกรุงธนบุรีและเสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติในปี พ.ศ. 2325 อดีตกล่าวกันว่าช่วงสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 เกิดโรคห่า (อหิวาตกโรค) ระบาดหนักในกรุงเทพมหานคร ทรงโปรดให้จัดพิธีขับไล่โรคขึ้น เรียกว่า "พิธีอาพาธพินาศ" ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท เนื่องจากยังไม่มียารักษาและวิธีป้องกัน ชาวบ้านล้มตายหลายหมื่นคน มีแร้งจำนวนมากลงมากัดทึ้งกิน จนให้มีคำพูดติดปากกันว่า "แร้งวัดสระเกศ"
วัดภูเขาทอง เป็นชื่อที่นิยมเรียกวัดสระเกศอีกอย่างหนึ่ง ด้วยมีพระเจดีย์ "ภูเขาทอง" หรือ "บรมบรรพต" สร้างขึ้นสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อบรรจุพระบรมสารีริกธาตุอันได้รับจากประเทศอินเดียซึ่งขุดจากเนินพระเจดีย์เก่าในเมืองกบิลพัสดุ์ เป็นปูชนียสถานและสัญลักษณ์อยู่คู่วัดสระเกศ อีกทั้งยังถือเป็นสะดือเมือง ในทุก ๆ ปี ช่วงเทศกาลลอยกระทง จะมีงานเฉลิมฉลองเจ็ดวันเจ็ดคืน กลายเป็นประเพณีมนัสการพระบรมสารีริกธาตุสืบต่อมาจนถึงปัจจุบัน อันเป็นพิธีศักดิ์สิทธิ์และเสริมสร้างความเป็นสิริมงคลแก่บ้านเมือง
สิ่งสำคัญและคติแห่งสักการะ...ควรกราบไหว้เสริมสิริมงคล คือ
ที่มา :
สงวนลิขสิทธิ์ © 2565 หอสมุดรัฐสภา
สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
เลขที่ 1111 ถนนสามเสน แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพฯ 10300
โทรศัพท์ : +66(0) 2242 5900 ต่อ 5711, 5714, 5721-22 โทรสาร : +66(0) 2242 5990
อีเมล : [email protected]